Het verhaal van 102.000 keer één mens
Door: Marjan de Jonge
Blijf op de hoogte en volg Marjan
08 Oktober 2016 | Nederland, Emmen
De laatste etappes van het Westerborkpad in de afgelopen twee dagen. De dag begint stralend in Westerbork, beter gezegd bij Hooghalen. Waarom het kamp Westerbork heet is niet geheel duidelijk. Misschien dat het vroeger in de gemeente Westerbork lag, het was in ieder geval de grootste plaats in de buurt. We rijden met 1 auto naar Wijster om aldaar de tocht te beginnen. In de ochtend heb ik al vroeg, samen met Hetty, het speldje met de olijftak (symbool van weder geboorte en hoop) met prikkeldraad (symbool van pijn en trauma), gekocht in Yad Vashem in Israël, opgespeld op mijn jas.
Yad Vashem betekent hand, gedenkteken en ook wel naam. We lopen vandaag extra met in het achterhoofd al die namen, maar ook juist die ene naam.
Vanuit Wijster een heeeeel lang stuk langs het spoor. Steken het Oranje kanaal over die in de oorlog ook zorg droeg voor vervoer van met name voedingsmiddelen naar het Kamp Westerbork.
In Beilen even een eerste kopje koffie om 11.30, met een Beiler kontje. Ja, dat had misschien beter bij de vorige wandeling gepast. Via het terrein ven Beileroord vervolgen we onze weg. Wist u dat ook daar in de oorlog razzia’s zijn gehouden en een aantal patiënten werden meegevoerd? Even voorbij de bekende Domo fabriek is ook nog een Joods kerkhof te zien. Kleine gemeenschap aldaar, na de oorlog niets meer van over.
We kunnen, dankzij het mooie weer, toch nog weer op een bankje onze lunch nuttigen. Het is weer een mooie wandeling, herfstkleuren en paddenstoelen vertellen ons het jaargetij.
Aangekomen in Hooghalen volgen we dezelfde weg als ook de Joden volgden naar het kamp. Zij ook lopend of met paard en wagen. Best wel een eindje hoor die 5 km met een koffer, plunjezak en wat al niet meer. We luisteren via de mobiel, hoe dat in de tijd ging. Ook van een moeder die even het maisveld in dook en na 15 minuten met pasgeboren baby weer verder moest lopen in de stoet. Pas in november 1942 vertrokken de daadwerkelijke transporten vanuit het kamp. Toen was het spoor ook daar naar toe aangelegd; door de kampbewoners zelf uiteraard.
Als we aankomen bij het herinneringscentrum ontvangen we een certificaat dat we de wandeling geheel hebben volbracht ( 336 km.) en een speldje van het Westerborkpad. We spelden het naast die van Yad Vashem op. De cirkel is rond.
We gaan met de auto naar Westerbork en gaan even slapen in ons hotel. In de avond genieten we van een riant diner in het centrum van het dorp. We willen de volgende dag samen deze bijzondere ervaring waardig afsluiten dus maken er maar een twee daags uitje van.
Vandaag, zaterdag vertrekken we om 10.30 naar het herinneringscentrum. Daar kijken we eerst een documentaire over het kamp. Dan vertrekken we richting het voormalig kamp, per voet weer uiteraard. We lopen via de Boulevard des Misères langs zwarte spoorbielzen, zo om de 200 meter. Telkens met deportatie datum en aantal personen daarop. Ik wil ze alle op de foto zetten, maar na een stuk of 50 kan ik het niet meer. Het is zoveel, het is zo vaak, het is zo onvoorstelbaar, het is zo………………. Aangekomen bij het oude commandant huis wachten we op de gids die ons rond zal leiden. De gids verteld zodanig dat ik weer opnieuw geraakt ben. Boos en gefrustreerd ook. Wat we nu zo verafschuwen gebeurt ook vandaag nog elke dag elders. Elders? Nou ja, onze minister president roept ook in het openbaar: “pleur op”. Het raakt me zo, meer dan ik schrijven kan.
Mijn gedachten gaan weer naar enkele jaren terug in Jeruzalem, Yad Vashem. Hoe ver is het inmiddels met de vrede aldaar?
De gids vertelt allerlei verhalen, anekdotes van gevangenen, zonder oordeel, wel met enige cynisme die ons doen nadenken over onszelf, over deze wereld, wat zou jij doen?
We sluiten af bij de 102.000 stenen met Jodenster, vlammetje (Roma en Sinti) en de lege stenen (verzetsstrijders). De getallen van de vermoorden doen me opnieuw huiveren; Sobibor 34.295, Ausschwitz 56.500, enz. enz.
Langs een gedenksteen, geschonken door de staat Israël (uit de heuvels bij Jeruzalem) lopen we terug naar het centrum. Daar nog even de exposities bekijken. Het is en blijft vreselijk indrukwerkend en evenzo onvoorstelbaar. Voor nu sluiten we dit verhaal af. Hopen dat het vervolg verhaal weer in Israël zijn pad zal kunnen gaan vervolgen. Maandag zal ik op school mijn dagopening beginnen met de tekst: “Zie de mens”. Dat is denk ik voor allen de boodschap van gisteren, vandaag en morgen.
Want immers we zijn allen mens, met onze eigen waarden, normen, cultuur, afkomst, godsdienst en wat ook maar. Laten we dat in Godsnaam blijven respecteren. Daar wordt de wereld mooier van.
Zie de mens!
Yad Vashem betekent hand, gedenkteken en ook wel naam. We lopen vandaag extra met in het achterhoofd al die namen, maar ook juist die ene naam.
Vanuit Wijster een heeeeel lang stuk langs het spoor. Steken het Oranje kanaal over die in de oorlog ook zorg droeg voor vervoer van met name voedingsmiddelen naar het Kamp Westerbork.
In Beilen even een eerste kopje koffie om 11.30, met een Beiler kontje. Ja, dat had misschien beter bij de vorige wandeling gepast. Via het terrein ven Beileroord vervolgen we onze weg. Wist u dat ook daar in de oorlog razzia’s zijn gehouden en een aantal patiënten werden meegevoerd? Even voorbij de bekende Domo fabriek is ook nog een Joods kerkhof te zien. Kleine gemeenschap aldaar, na de oorlog niets meer van over.
We kunnen, dankzij het mooie weer, toch nog weer op een bankje onze lunch nuttigen. Het is weer een mooie wandeling, herfstkleuren en paddenstoelen vertellen ons het jaargetij.
Aangekomen in Hooghalen volgen we dezelfde weg als ook de Joden volgden naar het kamp. Zij ook lopend of met paard en wagen. Best wel een eindje hoor die 5 km met een koffer, plunjezak en wat al niet meer. We luisteren via de mobiel, hoe dat in de tijd ging. Ook van een moeder die even het maisveld in dook en na 15 minuten met pasgeboren baby weer verder moest lopen in de stoet. Pas in november 1942 vertrokken de daadwerkelijke transporten vanuit het kamp. Toen was het spoor ook daar naar toe aangelegd; door de kampbewoners zelf uiteraard.
Als we aankomen bij het herinneringscentrum ontvangen we een certificaat dat we de wandeling geheel hebben volbracht ( 336 km.) en een speldje van het Westerborkpad. We spelden het naast die van Yad Vashem op. De cirkel is rond.
We gaan met de auto naar Westerbork en gaan even slapen in ons hotel. In de avond genieten we van een riant diner in het centrum van het dorp. We willen de volgende dag samen deze bijzondere ervaring waardig afsluiten dus maken er maar een twee daags uitje van.
Vandaag, zaterdag vertrekken we om 10.30 naar het herinneringscentrum. Daar kijken we eerst een documentaire over het kamp. Dan vertrekken we richting het voormalig kamp, per voet weer uiteraard. We lopen via de Boulevard des Misères langs zwarte spoorbielzen, zo om de 200 meter. Telkens met deportatie datum en aantal personen daarop. Ik wil ze alle op de foto zetten, maar na een stuk of 50 kan ik het niet meer. Het is zoveel, het is zo vaak, het is zo onvoorstelbaar, het is zo………………. Aangekomen bij het oude commandant huis wachten we op de gids die ons rond zal leiden. De gids verteld zodanig dat ik weer opnieuw geraakt ben. Boos en gefrustreerd ook. Wat we nu zo verafschuwen gebeurt ook vandaag nog elke dag elders. Elders? Nou ja, onze minister president roept ook in het openbaar: “pleur op”. Het raakt me zo, meer dan ik schrijven kan.
Mijn gedachten gaan weer naar enkele jaren terug in Jeruzalem, Yad Vashem. Hoe ver is het inmiddels met de vrede aldaar?
De gids vertelt allerlei verhalen, anekdotes van gevangenen, zonder oordeel, wel met enige cynisme die ons doen nadenken over onszelf, over deze wereld, wat zou jij doen?
We sluiten af bij de 102.000 stenen met Jodenster, vlammetje (Roma en Sinti) en de lege stenen (verzetsstrijders). De getallen van de vermoorden doen me opnieuw huiveren; Sobibor 34.295, Ausschwitz 56.500, enz. enz.
Langs een gedenksteen, geschonken door de staat Israël (uit de heuvels bij Jeruzalem) lopen we terug naar het centrum. Daar nog even de exposities bekijken. Het is en blijft vreselijk indrukwerkend en evenzo onvoorstelbaar. Voor nu sluiten we dit verhaal af. Hopen dat het vervolg verhaal weer in Israël zijn pad zal kunnen gaan vervolgen. Maandag zal ik op school mijn dagopening beginnen met de tekst: “Zie de mens”. Dat is denk ik voor allen de boodschap van gisteren, vandaag en morgen.
Want immers we zijn allen mens, met onze eigen waarden, normen, cultuur, afkomst, godsdienst en wat ook maar. Laten we dat in Godsnaam blijven respecteren. Daar wordt de wereld mooier van.
Zie de mens!
-
09 Oktober 2016 - 11:30
Hetty De Jonge:
Lieve mensen, ja het Westerborkpad is gisteren afgerond. Ik vind het bijzonder dat we het hebben afgerond met vier man sterk. Begonnen op 18 januari 2013 met in Amsterdam, dikke jassen aan met warme mutsen en een sjaal, glijdend door de ijzige straten. En nu eindigend in het kamp Westerbork met een zonnetje. Wat geweldig dat we het toch allemaal hebben weten vol te houden. Niet alleen fysiek maar ook met de wil om elke keer weer dagen te plannen tussen ieders zo verschillende werkzaamheden door. Wat heb ik genoten van het contact met elkaar en van de natuur en de plaatsen die we mochten bezoeken. We hebben veel met elkaar kunnen delen.
En dan de geschiedenis van toen, meer geleerd over hoe het destijds is gegaan.
Ik ben er weer anders tegenaan gaan kijken. Hoe is het mogelijk dat er 1 man met zeer zieke ideeën zoveel mensen achter zich krijgt. En wat deden de mensen in Nederland. Eigenlijk was het een handjevol mensen dat verzet pleegde, die mensen hielp onderduiken. Je hoort steeds weer mensen in interviews zeggen 't ja het ging nu eenmaal zo. En de bakker, de boeren, de NS, de Drentse heidemaatschappij, ze profiteerden, verdienden geld aan de mensen in het kamp. Ja het ging nu eenmaal zo. En dan zeggen we: dat nooit weer! Dat nooit weer?
Wat hadden wij gedaan. Wat maken we nu voor keuzes.
Ook koningin Wilhelmina had liever geen vluchtelingenkamp in Apeldoorn, dat kon wel eens voor overlast zorgen.
Vandaag wil je misschien ook liever geen vluchteling bij jou in de buurt, stop je ze liever ver weg in een kamp en geef je ze geen mogelijkheden aan ons dagelijks leven deel te nemen, luister je ook graag naar 1 persoon die in ons voordeel ideeën verkondigd.
Ja een wandeling geeft veel te overdenken.
Nogmaals dank aan de medewandelaars, Marjan haar mooie verslagen en natuurlijk de lezers die mee hebben geleefd.
Liefs Hetty
-
09 Oktober 2016 - 14:06
Hennie:
Wat weer een prachtig reisverslag, dank daarvoor.
Iedere keer weer genieten we van de verhalen.
Fijn dat wij ze mochten lezen.
Hartelijke groet Wim en Hennie
-
10 Oktober 2016 - 11:51
Ria Klein:
Bedankt voor je mooie verhalen. Nou ja mooi. Dat waren ze eigenlijk niet. Als je eraan denkt wat er allemaal gebeurd is. Dan maakt je dat alleen maar boos en heel verdrietig. Maar inderdaad wat zou ik gedaan hebben. Had ik mijn leven gegeven voor een Jood of een paar Joden? Ik weet het niet. Hopelijk komen wij er nooit voor te staan. Hartelijke groeten ook aan Hettie Ria klein. -
10 Oktober 2016 - 14:23
Jan Domie:
Mooi/goed/terecht verbonden aan de actualiteit dames!
thnx -
11 Oktober 2016 - 18:08
Jan Kok:
Tja, ook ik vrees dat (ieder !!!) mens zijn controle kan verliezen
in een oorlogs setting. Of het nu prive is of de macht Trump/Clinton.
En ik ben oud genoeg om te weten dat het
vernis laagje fatsoen bij velen erg dun is
Maar als christenen moeten wij ook aan de slag blijven op dit
gebied, want onze lieve Heer heeft (HELAAS??) ook dit pakket voor de mensheid in het keuze menu gestopt
Of moet ik een halve apotheek opeten??? :)
Verder is het verslag weer mooi gedaan, (ondanks de super triestheid van het oorlogs gebeuren)
en ik kan me voorstellen dat het jullie en de reisgenoten zeker voldoening heeft gegeven.
Afijn,ik ga nu maar eten, en weet dat Jezus groter is dan het leven...........en uiteindelijk
komt het goed.
Marjan/Hetty en reisgenoten BEDANKT!!!!!
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
